Vijftigers en zestigers die regelmatig zes uur of korter slapen per nacht, hebben meer kans op deze hersenziekte dan leeftijdsgenoten die zeven uur of langer slapen. Dit toont een Frans-Britse studie aan. De link tussen slaapduur en dementie was al gelegd, maar nog niet eerder zo overtuigend aangetoond. De onderzoekers volgden zo’n achtduizend mensen gedurende dertig jaar, vanaf 1985. De studie verschijnt dinsdag in het vakblad Nature Communications.
Whitehall II-studie
De wetenschappers haakten voor dit onderzoek in op de Whitehall II-studie, een langlopend onderzoek onder meer dan 10.000 Britse ambtenaren. Hun gezondheid wordt regelmatig doorgelicht. Zo vulden bijna 8000 van hen meerdere malen vragenlijsten in over hun slaappatroon. Omdat zo’n enquête subjectieve resultaten kan geven, droeg de helft van die groep een tijdje een horloge dat gegevens over hun slaap opnam.
Van de bijna 8000 gevolgde personen ontwikkelden er 521 dementie, veelal na hun zeventigste. De proefpersonen die gemiddeld zo’n zeven uur per nacht maakten, hadden de kleinste kans op dementie. De korte slapers, met zo’n zes uur per nacht of minder, kregen juist vaker de diagnose. De onderzoekers concluderen: vijftigers, zestigers en zeventigers die consistent kort slapen, hebben zo’n 30 procent meer kans om dementie te ontwikkelen.
Onderzoek naar risicofactoren
“Deze studie brengt onze kennis over dementie en slaap een stap verder”, zegt Jurgen Claassen, klinisch geriater en onderzoeker aan het Radboudumc Nijmegen. “Het is een bevestiging dat slecht slapen een onafhankelijke risicofactor is.” Claassen was niet betrokken bij de studie. Het lastige aan slaap is volgens hem dat slecht slapen ook een eerste uiting van dementie kan zijn.
De openstaande vraag was dus: krijg je dementie van langere tijd slecht slapen, of is slecht slapen een uiting van een beginnende hersenziekte? Deze studie maakt door de lange loopduur korte metten met die laatste hypothese, aldus Claassen. Een vijftiger die kort slaapt als eerste uiting van dementie, krijgt waarschijnlijk niet pas als zeventiger andere symptomen.
Zelf onderzocht Claassen wat slaaptekort op de korte termijn doet met de opbouw van de eiwitten amyloïd-beta en tau. De ziekte van Alzheimer gaat gepaard met toename van deze eiwitten in het hersenvocht. Na één slechte nacht vond Claassen verhoogde hoeveelheden amyloïd-beta in het hersenvocht van proefpersonen. Na meerdere verstoorde nachten steeg ook het tau-eiwit. Het idee is dat die eiwitten tijdens slaap minder worden aangemaakt of worden weggespoeld.
Moeten vijftigers zich zorgen maken?
Van een slecht nachtje krijg je natuurlijk geen dementie, zegt de arts, maar op de langere termijn kan het meespelen. Moeten vijftigers en zestigers die slecht slapen zich zorgen maken? Geen paniek, zegt Claassen, in het ontstaan van dementie spelen ook veel andere factoren een rol. Wetenschappers denken dat zo’n 30 procent van de gevallen van dementie kan worden voorkomen door leefstijlaanpassingen. In andere gevallen spelen genetische oorzaken en omgevingsfactoren een rol.
Toch is beter slapen een belangrijk advies, zegt Claassen, “omdat het vele bewezen gezondheidseffecten heeft, bijvoorbeeld op hart- en vaatziekten, ook een risicofactor voor dementie.” Het zou goed zijn als er in de maatschappij meer aandacht komt voor goed slapen, zegt hij, bijvoorbeeld door aandacht voor bioritme en lichtvervuiling. Dan kunnen volgens hem “duizenden gevallen van dementie worden voorkomen”.
Lees ook:
Investeer meer in voorkomen dementie, zeggen artsen
Wetenschappers en artsen roepen minister Hugo de Jonge van volksgezondheid op meer te investeren in het voorkomen van dementie.
Vroeg naar bed loont: slecht slapen op middelbare leeftijd verhoogt risico op dementie - Trouw
Read More
No comments:
Post a Comment