Dag Maarten, als er een vijfde golf komt, hoe ziet die er dan uit?
‘Als we dat toch eens wisten... Eigenlijk is het korte antwoord dat niemand dat weet.’
Dan wordt dit een heel kort gesprek, vrees ik. Waarom is dat zo moeilijk te voorspellen?
‘De kaarten die op tafel liggen zijn als volgt verdeeld. De eerste kaart is dat 15 procent van Nederland niet is gevaccineerd, een percentage dat nauwelijks nog daalt. Dan heb je nog een groep mensen bij wie het vaccin niet goed aanslaat. Hoe groot die groep is, is niet helemaal duidelijk.
De tweede kaart is dat er een kans is op een best wel heftige griepgolf, van de reguliere griep. Die hebben we vorig jaar niet gehad door alle maatregelen tegen corona. Als je de griep niet krijgt, zakt de weerstand weg. En dat kan betekenen dat ouderen en kwetsbaren weer eerder in het ziekenhuis terechtkomen.
En de derde kaart is het virus zelf. Komen er nieuwe varianten? Raken de vaccins na een tijdje uitgewerkt? Dat maakt dit een heel lastig spel en maakt het moeilijk te overzien wat er gaat gebeuren. Hoe zwaar de zorg straks wordt belast, is puur afhankelijk van hoeveel van de niet-gevaccineerden en de mensen bij wie het vaccin niet goed aanslaat ziek worden. Als ze allemaal tegelijk ziek worden, dan heb je het over een paar duizend mensen die op de ic's terechtkomen, die dan overstromen. Dat kan in theorie, maar de kans dat we straks echt weer in lockdown gaan, lijkt mij niet groot.’
Kunnen we, met die drie kaarten, nog iets doen om het spel naar onze hand te zetten?
‘Het is vooral afwachten. Er zijn nu acties om mensen toch te overtuigen om zich te laten vaccineren, van die prikbussen die de wijk in gaan. Dat zal misschien uitmaken. Maar of er bijvoorbeeld een nieuwe variant komt, is gewoon niet te zeggen. En in hoeverre het virus de ongevaccineerden gaat bereiken, is ook heel ingewikkeld te voorspellen. Dat is echt een kwestie van geluk of pech hebben.
Hoe onvoorspelbaar het kan zijn, zie je bijvoorbeeld bij de nachtclubs. Toen die in Nederland opengingen schoten de besmettingen omhoog. Maar Engeland gooide de clubs ook open en daar gebeurde niet zoveel.’
Engeland kiest er wel voor om, net als Israël en Duitsland, een derde ‘boosterprik’ uit te delen. Gaan we dat hier ook krijgen?
‘Daar zal de Gezondheidsraad zich volgende maand over uitspreken. Ik denk dat als we die gaan inzetten, het echt alleen voor de kwetsbaarste groep is die veel risico loopt. Als je twee keer bent ingeënt, heb je misschien niet genoeg antistoffen om de infectie te weren, je hebt geen krachtschildje om je heen. Maar je hebt normaal gesproken nog wel immuungeheugen, zoals dat heet. Dat wil zeggen dat je diep in je cellen nog weet hoe het virus eruitziet. Dus als het virus je weer besmet, word je wel een beetje ziek, krijg je een beetje keelpijn of koorts. Maar na een paar dagen komt je immuunsysteem in actie tegen het virus, omdat het door het vaccin heeft geleerd hoe het het virus moet bestrijden.
Maar je hebt natuurlijk altijd die groep kwetsbare mensen met een slecht immuunsysteem. Die hebben straks mogelijk echt een probleem, want bij hen kan het virus die geheugenimmuniteit wellicht overwinnen en ervoor zorgen dat ze heel ziek worden.
Wat wel tegen die derde prik in te brengen is, is dat het moreel lastig te verkopen is. De Wereldgezondheidsorganisatie zegt: er zijn allerlei landen waar gezondheidswerkers en leraren nog niet eens zijn ingeënt. Geef die derde prik alsjeblieft aan die landen, als je vaccins over hebt.’
Heeft de Wereldgezondheidsorganisatie een punt?
‘Nou, ik denk dat we echt moeten gaan wennen aan het idee dat het virus niet meer zo gevaarlijk is en meer een normale ziekte is. Het idee was altijd: we hebben een nieuw virus en we gaan inenten tot we groepsimmuniteit hebben. Nu is duidelijk: dat is een illusie. Maar de vaccins houden wel degelijk veel besmettingen, en ook ernstige ziekte, tegen. Zo komen we steeds meer in een situatie die we met de griep kunnen vergelijken: een ziekte die nog wel rondgaat, maar waarvan we de ergste gevolgen dankzij vaccinatie of eerdere infectie niet meer krijgen.
Dus het is wat normaler aan het worden. We komen nu in een fase waarin we het normale leven weer hervatten en niet elke besmetting meer proberen tegen te gaan. Al moeten we nog wel blijven oppassen dat de zorg niet overbelast raakt.’
Moet dan niet het label ‘pandemie’ van corona af?
‘Dat is een hele goede vraag. Ik weet eigenlijk niet wanneer we dat label gaan heroverwegen. Een ziekte is een pandemie als die in een bepaalde mate mondiaal circuleert. En dat doet het nog steeds. Kijk maar naar het aantal doden in Brazilië, of naar Groot-Brittannië.
Intussen is corona wel steeds meer een pandemie voor ongevaccineerden aan het worden. Bij die groep zit nu de grootste gezondheidsschade, dat zijn overwegend de mensen die ermee in het ziekenhuis belanden en eraan overlijden. De groep mensen die ernstig gevaar loopt is veel kleiner geworden.’
Pandemie of niet, ik begrijp dat jouw rubriek ‘Keulemans in Quarantaine’ weer terugkomt.
‘Haha! Man, dat was stom: ik dacht voor de vakantie dat de coronacrisis wel op z’n einde liep, en dat alle vragen wel beantwoord waren. Maar ik merk dat er toch nog veel vragen leven bij onze lezers. En in deze vorm kan ik vragen beantwoorden die anders niet zomaar de krant zouden halen. Mijn eerste nieuwe aflevering zal gaan over de vraag: ‘Ben je na een infectie net zo beschermd als na een vaccinatie?’. Dat is een vraag die ik vaak krijg. Het is goed dat eens uit te zoeken, maar het is niet direct iets wat je in een nieuwsstuk zet.
Dus we gaan nog een rondje van die rubriek draaien. Het is ook een goede gelegenheid om allerlei geruchten die rondgaan op sociale media te checken. Ook mensen die bijvoorbeeld sceptisch zijn ten opzichte van vaccins hebben vaak goede en terechte vragen die we eerlijk moeten beantwoorden, vind ik.’
'Groepsimmuniteit is duidelijk een illusie gebleken' | De Volkskrant - Volkskrant
Read More
No comments:
Post a Comment