Het dreigen sombere maanden te worden voor patiënten die op de wachtlijst staan voor een operatie. Sommigen wachten al meer dan een half jaar op hun behandeling. Volgens de recentste cijfers is het stuwmeer aan inhaalzorg na vier coronagolven gegroeid naar 210 duizend operaties. Dat aantal is volgens een woordvoerder van de Nationale Zorgautoriteit (NZa) de afgelopen weken alleen maar verder opgelopen.
41 procent van de operatiekamers is gesloten. Zeker 20 van de 73 ziekenhuizen kunnen niet alle kritiek planbare zorg, zoals kankerbehandelingen, binnen de norm van zes weken leveren. Veel patiënten op de wachtlijst zullen ook in het eerste kwartaal van 2022 vermoedelijk niet worden geholpen, zei Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg eerder deze maand tijdens een briefing aan de Tweede Kamer.
De omikronvariant kan die situatie verergeren, zegt Chantal Bleeker-Rovers, hoogleraar uitbraken van infectieziekten aan het Radboudumc. ‘Die is besmettelijker en kan dus potentieel meer mensen ziek maken als het virus flink rondgaat in de samenleving. Waar er na eerdere coronagolven een beetje ruimte kwam om behandelingen in te halen, lijkt dat met een omikrongolf vrijwel onmogelijk.’
Dat levert concrete risico’s op voor patiënten, vreest Diederik Gommers, OMT-lid en voorzitter van intensivistenvereniging NVIC. ‘Er moet nog meer zorg worden uitgesteld. En met elke maand die je extra moet wachten help je patiënten later in het ziekteproces. Dan kun je te laat zijn. Ik vrees dat meer mensen daardoor acute problemen krijgen.’ Die gevolgen zijn al zichtbaar. ‘We zien de eerste tekenen: ic-bedden die vrijkomen worden vrijwel gelijk weer ingenomen door acute patiënten. Dat zijn er opvallend veel’, zegt Gommers. ‘Daar zitten waarschijnlijk patiënten tussen wier toestand is verslechterd door uitgestelde zorg.’
Het is een nieuwe tegenslag voor de inhaalzorg, ziet ook Robin Peeters, voorzitter van de Nederlandse internistenvereniging en werkzaam in het Erasmus MC. ‘De hele planning moet weer op de schop. Het risico is dat chronische zorg na verloop van tijd vanzelf acuut wordt.’ Peeters merkt bovendien dat uitgestelde zorg tot ontwrichting leidt. ‘Doordat niertransplantaties niet door kunnen gaan moeten steeds meer mensen naar het ziekenhuis voor dialyse. Het effect daarvan zien we dagelijks: de dialysecapaciteit wordt overbelast.’
Een uitdijend stuwmeer aan inhaalzorg trekt bovendien een zware wissel op zorgpersoneel, voorziet hoogleraar Bleeker-Rovers. ‘We vragen nu al veel van zorgmedewerkers. Personeel met allerlei specialismen wordt ingezet om voor zieke covidpatiënten te zorgen. En dan willen we straks ook nog dat ze de uitgestelde zorg gaan inhalen? Op een gegeven moment is het gewoon op.’
Gommers vreest dat uitstel van belangrijke behandelingen uiteindelijk tot meer sterfte leidt. ‘Maar het grootste probleem is dat we daarover nog geen goede data hebben. Er zijn alleen generieke oversterftecijfers. Als vakgroep hebben we het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) gevraagd of ze met specifieke cijfers kunnen komen, zodat we inzicht krijgen in de gevolgen.’
Sigrid de Vries (36): ‘Het voelt alsof ik een tikkende tijdbom in me heb’
‘Drie jaar geleden kwam ik erachter dat ik een aangeboren hartafwijking heb. Door die afwijking heb ik een aneurysma ontwikkeld, een verwijding van het bloedvat waardoor deze op den duur kan knappen. Die van mij zit vlak bij mijn hart. Als het misgaat, dan is de kans groot dat ik de operatiekamer niet eens haal.
‘Lange tijd groeide het aneurysma nauwelijks. Maar toen ik deze zomer van mijn kind was bevallen, zagen ze bij een controle in het ziekenhuis dat de verwijding flink was toegenomen. Om te voorkomen dat de situatie echt kritisch wordt, moet ik een openhartoperatie ondergaan. Ze zeiden dat het niet lang kon wachten. De geplande operatie begin december is voor onbepaalde tijd uitgesteld.
‘Gelukkig heb ik een hartchirurg die zich echt inzet voor mij. Hij wil er alles aan doen om mij in januari te opereren. Het probleem is: dat is afhankelijk van de beschikbare bedden. Ik heb na mijn operatie een ic-bed nodig en zolang die er niet zijn kan het simpelweg niet doorgaan.
‘Het risico neemt met de tijd toe. Het lastige is: ik weet niet precies hoeveel het aneurysma in de tussentijd is gegroeid. Het voelt een beetje alsof ik een tikkende tijdbom in me heb. Ik ben bang dat het toch een keer misgaat, als het echt te lang duurt. Aan dat scenario moet ik niet denken, zeker niet als jonge moeder.
‘Mijn vriend zei het al: als zulke belangrijke operaties al niet doorgaan, is er gewoon sprake van code zwart. Ik hoop dat ongevaccineerden door dit soort verhalen toch een prik gaan halen.’
Angeline Pot (66): ‘De pijn wordt steeds erger, ik wacht al een half jaar’
‘Al dertig jaar heb ik reuma. Ik weet wel zo’n beetje wat pijn is. Maar afgelopen zomer werd het plots erger. Het was haast niet vol te houden. De arts constateerde dat al het kraakbeen in mijn heup weg is. De enige oplossing: een prothese.
‘Ik kwam op de wachtlijst te staan. De arts moest die zomer ook even op vakantie na een zwaar coronajaar. Daar kan ik me alles bij voorstellen. Maar een half jaar later wacht ik nog steeds. Op 26 november zou het dan eindelijk gebeuren, maar die week kreeg ik een telefoontje dat de operatie niet door kon gaan door de coviddrukte in het ziekenhuis.
‘Het is heel lastig dat ik niet weet waar ik aan toe ben. Ik heb geen flauw idee wanneer ik wel aan de beurt kom: het uitstel is voor onbepaalde tijd. Het kan twee weken, maar ook drie maanden duren.
‘Ondertussen neemt de pijn alleen maar toe. Het weinige kraakbeen dat er nog zit slijt steeds verder weg. Ik heb gelukkig tabletten die de pijn enigszins dempen. Maar ik moet met krukken lopen. Ik ben al een half jaar beperkt in mijn vrijheid. Als ik iets laat vallen, kan ik het nauwelijks oppakken. Door de pijn slaap ik slecht, overdag ben ik heel prikkelbaar.
‘En toch vind ik eigenlijk dat ik mijn mond moet houden. Het is geen levensbedreigende situatie. Ik snap heel goed dat mensen die acuut een operatie nodig hebben voorrang krijgen. Tegelijkertijd voel ik de pijn. En elke week dat het langer duurt wordt die erger. Het besef dat ik nog maanden zou moeten wachten, maakt me moedeloos.’
Rob van West (57): ‘Ik lig 22 uur per dag op bed, die nierstenen moet er zo snel mogelijk uit’
‘Tien weken geleden kreeg ik enorme last van mijn onderbuik. Met loeiende sirenes ben ik naar het ziekenhuis gebracht. Daar bleek dat ik vier nierstenen heb waardoor er een ontsteking en bloedvergiftiging is ontstaan. Het was echt kantje boord.
‘Ik was die dag te zwak om te worden geopereerd. Dus hebben ze een tijdelijke drain geplaatst in mijn nier om te voorkomen dat het weer misgaat. Maar het risico is daarmee niet geheel weg. Doordat ik aan MS lijd, een progressieve ziekte die het centrale zenuwstelsel aantast, werkt mijn afweer niet goed en kunnen de gevolgen groot zijn als ik weer bloedvergiftiging krijg. Het kan dan zo voorbij zijn.
‘Bovendien: de drain prikt steeds in mijn rug, dat is haast ondraaglijk. Ik moet elke dag meerdere keren morfine slikken om die pijn te onderdrukken. En dan nog is het nauwelijks vol te houden. Ik lig tegenwoordig 22 uur per dag op bed. In mijn rolstoel zitten is al bijna te pijnlijk. Als ik eenmaal zit, moet ik een half uur afkicken van de pijn.
‘Het is dus belangrijk dat ze zo snel mogelijk de nierstenen weghalen. Maar ik wacht al twee maanden op mijn operatie. Omdat ik door mijn MS een verhoogd risico heb op complicaties, moeten ze een ic-bed achterhouden voor na de operatie, dat gaat nu niet. Mijn vrouw hing vorige week uren in de wacht aan de telefoon met het ziekenhuis. Uiteindelijk konden ze alleen maar zeggen dat ze simpelweg geen plek hebben. Ze weten ook niet wanneer ik wel geholpen kan worden.
‘Het voelt alsof mijn leven uit mijn vingers glipt. Ondanks mijn ziekte probeer ik er alles uit te halen. Ik ben normaal gesproken een echte doener: elke dag met mijn hulphond erop uit, lekker het strand op. Daar haal ik energie uit. Nu heb ik het gevoel dat ik steeds verder achteruitga. Dat vind ik misschien nog wel het ergste van dit alles.’
Uitgestelde zorg verder in de verdrukking door omikron: 'De pijn wordt steeds erger' - Volkskrant
Read More
No comments:
Post a Comment