Ondanks de beschikbaarheid van vaccins verspreidt het coronavirus zich nog steeds en komen er zelfs nieuwe varianten bij. Dat leidt op ons reactieplatform NUjij tot de vraag of nieuwe mutaties ontstaan doordat we eerdere varianten de kop indrukken met vaccins. Experts zeggen in gesprek met NU.nl dat de relatie tussen vaccineren en virusevolutie ingewikkelder is dan dat.
"Over het algemeen geldt: hoe meer een virus circuleert, hoe meer varianten er kunnen ontstaan", zegt viroloog Coretta van Leer van de Rijksuniversiteit van Groningen. "Een virus muteert in het wilde weg. Een virus heeft geen brein. Het succesvolste virus is het virus dat zich verspreidt."
"Een mutatie is een kopie van het originele virus, maar dan met een foutje erin", aldus Van Leer. "Sommige van deze variaties zijn succesvol en kunnen zich goed verspreiden, zoals de deltavariant."
Hoogleraar moleculaire virologie Eric Snijder van de Universiteit Leiden voegt eraan toe: "Het enige wat de evolutie van het coronavirus écht zal afremmen is een veel minder uitbundige virusverspreiding. Dat betekent dat we het wereldwijde aantal infecties blijvend laag moeten houden, onder andere door te vaccineren."
Het is volgens Snijder onvermijdelijk dat er mutaties van het virus komen. "We kunnen het hooguit her en der wat bijsturen qua timing en locatie. Daarmee kan je ook de ziekenhuisbezetting beïnvloeden."
Niet altijd een verband tussen vaccinaties en mutaties
De deltavariant is op dit moment de overheersende mutant in Nederland. Die werd voor het eerst aangetroffen in India, waar slechts een klein deel van de bevolking gevaccineerd was. Ook de omikronvariant werd ontdekt in een land met een lage vaccinatiegraad, namelijk Zuid-Afrika.
De deltavariant ontstond niet doordat eerdere mutaties de kop in werden gedrukt en het virus zich een weg baande langs ons immuunsysteem. Dat fenomeen heet selectiedruk en houdt in dat er juist nieuwe mutaties ontstaan doordat oude varianten niet meer kunnen overleven.
"Het ontstaan van varianten heeft in dit geval geen verband met het aantal gevaccineerden", zegt Van Leer. "De alfavariant muteerde ook succesvol terwijl er toen nog helemaal geen vaccins waren."
Volgens viroloog Mariet Feltkamp van het Leids Universitair Medisch Centrum spelen voor de evolutie van het virus veel meer factoren een rol dan het omzeilen van het immuunsysteem. Zo is het ook belangrijk in hoeverre de virusdeeltjes zich efficiënt hechten aan zogeheten doelwitcellen en hoe het virus zich in die cellen kopieert.
Als voorbeeld noemt ze de beta- en gammavariant, die vorig jaar circuleerden. "Ondanks dat het afweersysteem die mutanten slechter herkende dan delta, ontwikkelde de deltavariant zich toch tot de relevantste variant."
Zonder vaccin gaan evolutie en verspreiding van het virus sneller
Een vaccinatie beschermt nog steeds op twee manieren tegen corona, legt Van Leer uit. "De bescherming tegen een ernstige infectie blijft het langst in ons afweersysteem. De bescherming tegen verkoudheid door corona zijn we als eerste kwijt."
Door verkoudheid verspreiden en vermenigvuldigen de virusdeeltjes zich. "Als we ons nu laten boosteren zijn we daar weer even tegen beschermd."
Zouden we ervoor kiezen om onszelf niet te vaccineren, dan raakt iedereen besmet, schetst Snijder. "Dan wordt iedereen weliswaar immuun, maar ontsnapt het virus aan die immuniteit door de evolutie, dus met een nieuwe variant. Dat is wat het griepvirus ons jaar in jaar uit laat zien."
Vaccins veroorzaken geen nieuwe coronavarianten: 'Virus heeft geen brein' - NU.nl
Read More
No comments:
Post a Comment