N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Infectieziekte Een Amerikaanse vrouw is genezen van hiv met stamcellen uit navelstrengbloed. Deze experimentele behandeling is alleen geschikt voor hiv-dragers met bloedkanker.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data82139811-a83d9b.jpg)
Bij een vrouw met hiv en bloedkanker is geen spoor van hiv meer te vinden nadat ze een beenmergtransplantatie met stamcellen uit navelstrengbloed kreeg. Ze is daarmee de eerste vrouwelijke hiv-patiënt ter wereld die na een stamceltransplantatie het virus kwijt is geraakt – drie mannen gingen haar voor. De Amerikaanse nationale onderzoeksinstelling (NIH) berichtte dinsdag over het onderzoek, nadat de eerste resultaten werden gepresenteerd op een wetenschappelijk congres.
Onbehandeld breekt hiv (humaan immunodeficiëntievirus) het afweersysteem van het lichaam af en veroorzaakt zo de dodelijke ziekte aids (acquired immunodeficiency syndrome). Dankzij combinatietherapie met virusremmers kunnen mensen met hiv tegenwoordig hun infectie onder controle houden, maar er is nog altijd geen geneesmiddel. Wereldwijd leven 38 miljoen mensen met het virus.
Breder beschikbaar
Stamcellen zijn voorlopers van cellen die het bloed en het afweersysteem vormen. De drie mannen die eerder genazen van hiv kregen een beenmergtransplantatie met volwassen stamcellen die resistent waren tegen hiv. Stamceltransplantatie is niet geschikt als standaardbehandeling tegen hiv. Het is een riskante ingreep die alleen wordt aangeboden aan kankerpatiënten die geen andere opties meer hebben.
Stamcellen kunnen worden gewonnen uit navelstrengbloed of beenmerg. Het grote voordeel van navelstrengbloed is dat het veel breder beschikbaar is dan volwassen bloedstamcellen – het is bloed dat ongebruikt achterblijft in de doorgeknipte navelstreng na de geboorte van een baby. De cellen hoeven ook niet zo precies overeen te komen met de ontvanger om te kunnen worden gebruikt voor transplantatie.
Wanneer ouders het navelstrengbloed van hun kindje doneren, worden stamcellen opgenomen in een wereldwijd bestand en kunnen ze gebruikt worden voor de behandeling van een patiënt.
Overbrugging
De vrouw testte in 2013 positief op hiv en gebruikte een cocktail van virusremmers (antiretrovirale therapie, ART) waardoor het virus onder controle bleef. Vier jaar later kreeg ze acute myeloïde leukemie, wittebloedcelkanker. Na chemotherapie kreeg ze de stamceltransplantatie uit navelstrengbloed. Omdat het lichaam zes weken nodig heeft voor de getransplanteerde cellen werkend in het beenmerg zitten, kreeg ze ter overbrugging ook witte bloedcellen van een volwassen familielid.
De stamcellen uit het gebruikte navelstrengbloed dragen een natuurlijke mutatie in het dna, die beschermt tegen een hiv-infectie: de zogeheten CCR5-delta32 mutatie. Ook de volwassen stamcellen waarmee de drie mannen genezen zijn, waren afkomstig van donoren die deze mutatie dragen.
Na honderd dagen waren de navelstrengstamcellen goed aangeslagen en was er geen spoor van hiv meer te vinden in haar bloed. Drie jaar na de transplantatie besloot de vrouw te stoppen met de virusremmers. In de veertien maanden die volgden is er geen hiv meer gemeten – behalve heel kort na 14 weken.
In tegenstelling tot de eerdere patiënten kreeg de vrouw weinig last van bijwerkingen en had ze minder last van afstotingsreacties na de transplantatie.
De eerste mens van wie wordt aangenomen dat hij was genezen van hiv is ‘the Berlin patiënt’, Timothy Ray Brown. Hij bleef twaalf jaar virusvrij tot hij in 2020 stierf aan kanker. In 2019 werd bekend dat een tweede hiv-drager, ‘the London patiënt’, ook op deze manier virusvrij raakte. Adam Castillejo, die anderhalf jaar geleden zijn identiteit onthulde, is dat nu al dertig maanden. Eind vorig jaar maakte de derde zich bekend: Marc, de ‘Düsseldorf Patient’.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/12/web-1112zatgenezenmarc2.jpg)
Vrouw geneest van hiv dankzij stamcellen uit navelstreng - NRC
Read More
No comments:
Post a Comment