Unereg: Niet alleen griep zorgt voor volle ziekenhuizen: drie vragen over de epidemie

Door Sanne Oving

10 jan 2023 om 05:29Update: 3 uur geleden

Sinds half december heerst er een griepepidemie in Nederland. Maar de ziekenhuizen hebben het niet alleen druk door grieppatiënten, ook andere virussen zorgen voor meer opnames. Drie vragen over de griepgolf.

Verschilt de griepepidemie met eerdere epidemieën?

De huidige griepgolf is tot nu toe vergelijkbaar met eerdere epidemieën, zeggen experts tegen NU.nl. "Als we kijken naar de aantallen patiënten met griepachtige klachten dat de huisarts bezoekt, zitten we op een vergelijkbaar niveau als in 2017-2018 en 2018-2019", vertelt Mariëtte Hooiveld, onderzoeker bij het Nivel.

Ook RIVM-viroloog Adam Meijer ziet een vergelijkbare situatie. "Wat timing betreft komt de epidemie redelijk overeen met wat we voor de COVID-19-epidemie zagen", zegt hij. Normaal gesproken begint de griep in november of december rond te gaan. In het voorjaar van 2022, toen de coronamaatregelen werden losgelaten, was er opnieuw sprake van een flinke opleving van het griepvirus. Maar nu lijkt het weer terug te keren naar het patroon dat we voor corona zagen.

Waarom is het nu dan zo druk in de ziekenhuizen?

Ondanks de 'vergelijkbare' griepgolf hebben de ziekenhuizen het zo druk dat er al patiënten werden overgeplaatst en de spoedeisende hulp vaker dicht moest. Dat heeft te maken met andere virussen die op dit moment ook rondgaan. "Een cocktail van virussen", zo noemde een woordvoerder van het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem het dinsdag bij persbureau ANP.

Leon van den Toorn, longarts bij het Erasmus MC, zegt dat er elke winter in "wisselende mate" een griepgolf is. "Die valt soms mee, maar is soms ook zo flink dat we volle ziekenhuizen hebben. Nu komt daar nog wat bij, namelijk dat er bijna zevenhonderd coronapatiënten in het ziekenhuis liggen."

RIVM-viroloog Meijer wijst ook op andere virussen die zich aan het verspreiden zijn. Zo gaat het humaan metapneumovirus, een broertje van het RS-virus, meer rond dan gebruikelijk. Ook het rinovirus wordt vaker gezien. Als je kijkt naar de griepvirussen zelf, valt op dat dit jaar meer mensen ziek worden van influenzavirus type B.

"Met al die virussen krijg je toch een behoorlijke aanslag op de ziekenhuizen", zegt Van den Toorn. Want niet alleen zijn er meer patiënten, ook valt zorgpersoneel uit doordat ze zelf ziek worden. "Het is niet zo dat we totaal niet meer weten wat we moeten doen, maar het is wel heel erg druk."

Worden we vaker (en meer) ziek na de lockdowns?

Dat dit soort virussen in het winterseizoen rondgaan, is niet gek. Gaan de virussen nu meer rond en slaan ze harder toe omdat we de vorige winters te maken hadden met coronamaatregelen?

Onder meer het RIVM onderzoekt hoe onze immuniteit zich na corona gedraagt. Of de mensen dit jaar zieker worden, is nu nog moeilijk te zeggen omdat het onderzoek nog loopt.

"In internationaal onderzoek zien we wel dat voor een aantal virussen de immuniteit tijdens de COVID-19-pandemie wat aan het teruglopen was", zegt Meijer. "Dat is goed voor te stellen. Want als je niet besmet raakt, maak je ook geen nieuwe antistoffen aan. Maar naast antistoffen hebben we ook afweer door cellen die geïnfecteerde cellen aanvallen, en die lijken juist redelijk goed in stand gebleven te zijn."

"We kunnen het beredeneren, maar het is niet zo dat er al goede cijfers zijn", zegt Van den Toorn. "Het doormaken van een infectie is op zichzelf een aanslag op de weerstand. En er zijn ook ongetwijfeld patiënten die in coronatijd een achterstand in hun conditie hebben opgelopen door minder te bewegen, meer te eten en meer te roken. Dat leidt weer tot een lagere weerstand. Je kunt je voorstellen dat door al het binnen zitten de weerbaarheid tegen infecties niet bepaald beter is geworden."