Friet, pizza of gebak: wie lust het niet? Het is zelfs behoorlijk uitdagend om voedingsmiddelen met veel vet en suiker de hele week door links te laten liggen. Maar waarom is onze zucht naar ongezond eten zo groot?
Hoezeer je ook het voornemen hebt om dagelijks gezond te eten, dat stuk chocolade dat nog in de kast ligt, lonkt waarschijnlijk toch. Voedingsmiddelen met veel vet en suiker zijn vaak onweerstaanbaar, wat ertoe kan leiden dat je te veel eet en zwaarder wordt. Hoewel we vaak denken dat de zoete smaak de grootste verleiding vormt, hebben onderzoekers nu ontdekt dat niet je tong, maar je hersenen verantwoordelijk zijn voor onze liefde voor vetrijk voedsel.
Brein
In een nieuwe studie maakten onderzoekers hersenscans van een aantal proefpersonen terwijl zij voedsel variërend in vet- en suikergehalte aten. Vervolgens bestudeerden ze welke specifieke hersengebieden actief werden. Het team ontdekte dat een deel van de hersenen genaamd de orbitofrontale cortex (OFC) met name geactiveerd werd. Dit hersengebied lijkt te reageren op de gladde textuur die in de mond ontstaat bij het eten van vet voedsel. “De OFC is een cruciaal beloningssysteem in onze hersenen,” legt onderzoeker Fabian Grabenhorst in een interview met Scientias.nl uit. “Het krijgt input van al onze zintuigen (zoals smaak, geur, aanraking – inclusief de aanraking in onze mond -, zicht en zelfs temperatuur in de mond). Hierdoor is het in staat om allerlei sensorische informatie van voedingsmiddelen te combineren en de mate van genot die we aan het eten beleven, te bepalen.”
Meer over de orbitofrontale cortex
De orbitofrontale cortex (OFC) is een specifiek deel van de frontale kwab in de hersenen, gelegen direct achter de oogkassen. Het is een belangrijk hersengebied dat betrokken is bij diverse cognitieve functies en gedragsregulatie. De OFC speelt onder andere een cruciale rol bij het beoordelen van de beloningswaarde van voedsel en het reguleren van eetgedrag, waardoor het een belangrijk onderdeel is van het hersensysteem dat ons aanzet tot eten en onze voedselvoorkeuren beïnvloedt.
Mensen met een gevoeligere OFC leken bovendien meer vet te eten. “De deelnemers kwamen een paar dagen na hun hersenscan terug naar het laboratorium voor een ‘gratis lunch’,” vertelt Grabenhorst. “Ze kregen de keuze tussen verschillende curry-maaltijden met verschillende hoeveelheden vet en suiker. Het opvallende hier is dat degenen bij wie de OFC sterker reageerde tijdens de hersenscans, later tijdens de lunchtest meer van de meest vette curry aten.” Dit suggereert dat de OFC de gladde textuur van voedsel waarneemt en deze sensorische informatie koppelt aan hoe lekker we het vinden, wat vervolgens het eetgedrag beïnvloedt.
Prijs
Daarnaast waren de proefpersonen met een gevoeligere OFC ook het meest bereid om de hoogste prijs voor het vette voedsel te betalen. “Tijdens de experimenten konden de deelnemers geld bieden, wat ons hielp om te begrijpen waar hun voorkeur naar uitging,” licht Grabenhorst toe. “Het moedigde de deelnemers aan om eerlijk te vertellen hoeveel ze het voedsel in hun eigen beleving waard vonden. Wat we ontdekten, is dat de OFC dus sterk reageert op voedsel in onze mond, het mondgevoel dat hiermee gepaard gaat. Dit deel van de hersenen koppelt vervolgens deze informatie aan de hoogte van het bedrag dat ze ervoor wilden geven.”
Cellen
Een prangende vraag is natuurlijk waarom de OFC zo sterk op vet eten reageert. “We denken dat dit te maken heeft met bepaalde cellen in de OFC,” veronderstelt Grabenhorst. “Deze cellen zijn extra gevoelig voor bepaalde stoffen in voedsel, zoals suiker en vet. Ze gebruiken informatie van onze smaakpapillen en zetten dit om in een soort code in onze hersenen die te maken heeft met genot.”
Textuur
Waarom we dus zo’n zwak hebben voor vet voedsel? De onderzoekers hebben met hun studie aangetoond dat dit niet alleen komt door de smaak, maar dus ook door de textuur. Iets dat overigens niet heel verrassend is. “Eerdere onderzoeken hadden al aangetoond dat mensen een voorkeur hebben voor vet voedsel vanwege bepaalde textuurkenmerken, zoals hoe romig of prettig het aanvoelt,” stelt Grabenhorst. “Maar het was onduidelijk hoe specifieke meetbare eigenschappen van vet eten hier precies aan bijdragen. Onze studie laat nu zien dat een specifieke eigenschap van de textuur in de mond, genaamd de glijdende wrijvingscoëfficiënt, een grote rol speelt in onze voorkeur voor vet voedsel. Dit betekent dat mensen de neiging hebben om voedingsmiddelen te verkiezen die zowel zoet smaken (vanwege de suiker) als een zachte, gladde textuur hebben die wordt veroorzaakt door het vetgehalte van het voedsel.”
Obesitas
De bevindingen duiden erop dat de OFC weleens een belangrijke rol kan spelen bij overeten, gewichtstoename en obesitas. De textuur van voedsel kan er in zekere zin voor zorgen dat we te veel vetrijk voedsel eten. En dat zijn waardevolle inzichten die kunnen helpen om overgewicht aan te pakken.
Hoe? Volgens de onderzoekers zou toekomstig onderzoek zich kunnen richten op het maken van voedingsmiddelen met een textuur die doet denken aan vet, maar dat in werkelijkheid niet is. Op die manier kunnen we onze hersenen ‘foppen’. “Een belangrijke uitdaging in de voedseltechnologie is om het vetgehalte in voedingsmiddelen te verlagen zonder de beloningswaarde van de voedingsmiddelen te beïnvloeden,” zegt Grabenhorst. “In de toekomst willen we bestuderen hoe de OFC op verschillende soorten voedsel reageert. Als we dat weten, kunnen we mogelijk ook manieren vinden om het vet in voedingsmiddelen te verminderen, terwijl we de smakelijke textuur behouden. Dit kan helpen bij het creëren van voedingsmiddelen die zowel gezond als lekker zijn.”
Dit is waarom vet eten zo onweerstaanbaar lekker is - Scientias
Read More
No comments:
Post a Comment