Belgische cijfers blijven maar vinden: Donald Trumps ‘wonderpil’ tegen corona, hydroxychloroquine, haalde wél iets uit. Of ziet men het verkeerd?
‘Ik ben ervan overtuigd dat hydroxychloroquine geen wondermiddel is’, zegt internist Gert Meeus van ziekenhuis AZ Groeninge in Kortrijk. ‘Maar ik denk wel dat er aanwijzingen zijn voor een bescheiden effect tegen corona.’
Afgelopen week veroorzaakte Meeus enige opschudding, vanwege een opvallende ontdekking die hij samen met negen andere artsen publiceerde. Hydroxychloroquine, het middel dat in het begin van de coronapandemie werd bejubeld door onder meer Donald Trump en Jair Bolsonaro, lijkt indertijd wel degelijk te hebben gewerkt tegen doodgaan aan corona.
Een explosieve vondst. Nadat enkele labstudies begin 2020 hadden gevonden dat het middel in cellen werkt tegen virusreplicatie, grepen nogal wat tegenstanders van coronamaatregelen hydroxychloroquine aan als redmiddel tegen lockdowns en massavaccinatie. Weg met die maatregelen, neem gewoon een pilletje HCQ! Maar dat was voordat de ene na de andere gedegen studie uitwees dat het middel niet alleen níét, maar zelfs juist averechts werkt. Patiënten die men ermee behandelde, stierven vaker dan ónbehandelde.
Einde verhaal? Toch niet. In België vonden al twee eerdere onderzoeken dat ernstig zieke coronapatiënten die in het ziekenhuis hydroxychloroquine kregen, toch echt minder vaak overleden. Meeus vond dat ook, door terug te blikken op de patiënten in zijn ziekenhuis. Wie het middel niet kreeg, had 57 procent meer risico om corona niet te overleven, aldus de onderzoekers.
Waarom nu ineens wel? ‘Misschien omdat wij een lagere dosering gebruikten’, oppert Meeus desgevraagd. De grote studies van ziekenhuispatiënten begonnen immers met toediening van tien pillen in een etmaal, een begindosis die misschien de sterfgevallen verklaart.
Maar critici wijzen erop dat je in andere onderzoeken toch wel iets van een effect had moeten zien, en denken dat Meeus gewoon iets over het hoofd ziet. ‘Alle gerandomiseerde studies – waarbij je patiënten willekeurig toewijst aan een behandelgroep of een placebogroep – komen tot dezelfde conclusie, namelijk dat dit middel niet werkt’, zegt arts-microbioloog Marc Bonten. ‘Als deze onderzoekers dan iets totaal anders vinden, moeten alle alarmbellen gaan rinkelen.’
Meeus moet een of ander cruciaal verschil tussen de behandelde groep en de 3.500 niet met HCQ behandelde Belgen die hij gebruikte als vergelijkingsmateriaal hebben gemist, denken de critici. ‘Hoe ziek waren die andere patiënten? Hoe werden ze behandeld?’, vraagt Bonten zich af. ‘Er zal een wezenlijk verschil tussen de groepen zijn om die 57 procent te verklaren.’
Meeus zegt dat hij overal rekening mee heeft gehouden. En wijst erop dat hij leunt op de enorme gegevensbank van cijferinstituut Sciensano: ‘Ik kan me geen betere controlegroep voorstellen dan álle Belgische patiënten die in deze periode voor covid werden behandeld.’
Na doorvragen denkt Meeus dat hij één alternatieve verklaring niet goed heeft kunnen uitsluiten: een placebo-effect. Bij binnenkomst in het ziekenhuis konden patiënten die eerste maanden kiezen: de enige experimentele behandeling die er was, of toch maar het beste ervan hopen. ‘Mogelijk heeft dat enig verschil gemaakt.’
Zou het dan toch? Na alle heisa? ‘Ik denk dat we het antwoord nooit zullen weten. En het heeft geen zin de hele discussie weer op te rakelen. Maar ik hoop wel op een evenwichtig beeld’, zegt Meeus, die uitnodigingen van allerlei bedenkelijke antivaccinatie- en andere activistische kanalen afhield. ‘Ik ben blij dat dit nu in de annalen van de wetenschap is vastgelegd. We hebben in elk geval geen schade aangericht, toen we dit middel in het begin van de pandemie voorschreven.’
Werkte hydroxychloroquine dan tóch? Wel volgens enkele Belgische studies - de Volkskrant
Read More
No comments:
Post a Comment