N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Coronavirus Veel Nederlanders met een migratieachtergrond zijn nog huiverig voor vaccinatie, terwijl ze juist het hardst worden getroffen door het virus. „Een goed gesprek kan het wantrouwen wegnemen.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data71105419-f95954.jpg)
Mohamed Bouimj ziet ze elke dag voorbijkomen: berichtjes op WhatsApp die vertellen hoe gevaarlijk de coronavaccins zijn. Dus nee, de directeur van de Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (Spior) is niet verbaasd dat de vaccinatiebereidheid onder Nederlanders met een migratieachtergrond veel lager ligt dan het landelijk gemiddelde. „Je wordt er doodziek van, of je kunt geen kinderen meer krijgen, staat er in die berichtjes. Een paar maanden geleden ging het vooral over chips in je lichaam. Ze verzinnen steeds nieuwe dingen.”
De gevolgen van die stroom aan desinformatie via social media zijn groot. Huisartsen uit de grote steden zagen de afgelopen weken al een zeer lage opkomst van soms 30 procent in migrantenwijken waar zij met AstraZeneca vaccineren.
Nu laat een gezamenlijk onderzoek van de GGD Amsterdam, Amsterdam UMC en expertisecentrum Pharos voor het eerst zien dat de vaccinatiebereidheid onder Nederlanders met een migratieachtergrond inderdaad ver achterblijft. De groep die aangeeft dat zij zeer waarschijnlijk geen prik gaan halen is met 20 tot 30 procent veel groter dan bij mensen met een Nederlandse achtergrond (8 procent).
De onderzoekers peilden de afgelopen maanden de vaccinatiebereidheid onder een representatieve groep Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse, Ghanese en Surinaamse achtergrond uit Amsterdam.
Waar onder Nederlanders zonder migratieachtergrond bijna 80 procent zegt zich zeker te zullen laten vaccineren, ligt dit bij de migrantengroepen gemiddeld op 43 procent. „De belangrijkste boodschap van dit onderzoek is dat veel migranten vooral nog twijfelen”, zegt Maria Prins, hoogleraar epidemiologie aan het Amsterdam UMC. „Hen moeten we zien te motiveren, aldus Prins die een van de hoofdonderzoekers is”
1,5 keer vaker besmet
De lage vaccinatiebereidheid onder migrantengroepen is allereerst een bedreiging voor deze groepen zelf. Het Amsterdamse onderzoek laat zien dat juist migrantengemeenschappen het afgelopen jaar zwaar werden getroffen door Covid-19. Het sterftecijfer lag bijna 1,5 keer hoger, ze werden vaker in het ziekenhuis opgenomen dan Nederlanders zonder migratieachtergrond en raakten twee tot vier keer zo vaak besmet.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2021/01/schermafbeelding-2021-05-05-om-093513.png)
Dat zij desondanks toch huiverig zijn voor vaccinatie is „zorgwekkend”, zegt Mariken Leurs, hoofd van de Corona Gedragsunit van het RIVM. „In grote steden maken migranten soms meer dan 50 procent uit van de bevolking uit. Een lagere vaccinatiegraad daar houdt de kans op besmettingen in deze groepen hoog. Zij trekken veel met elkaar op, zoals elke groep gelijkgestemden.”
Als de vaccinatiebereidheid onder migrantengroepen laag blijft, kan dat ook van cruciale invloed zijn op de landelijke vaccinatiegraad. Nederlanders met een migratieachtergrond maken een kwart uit van de totale bevolking. Virologen gaan ervan uit dat de vaccinatiegraad ongeveer 70 procent, of misschien zelfs hoger, moet zijn om als samenleving voldoende groepsimmuniteit te bereiken.
De twijfel is vooral groot bij Marokkaanse Nederlanders: 30 procent zegt het vaccin zeker niet te willen nemen
Een nieuwe meting van het RIVM, die deze vrijdag verschijnt, geeft op het eerste gezicht goede hoop: van de deelnemers aan het gedragsonderzoek zegt 90 procent zich te hebben gevaccineerd of dat te zullen doen. Maar het aantal deelnemers aan dit onderzoek met een migratieachtergrond is nog geen 5 procent.
In het Amsterdamse onderzoek werd Nederlanders met een migratieachtergrond niet gevraagd waarom zij zich niet willen laten vaccineren. De onderzoekers noemen als mogelijke verklaringen „de beheersing van de Nederlandse taal, taboe en stigmatisering, en het niet goed begrijpen van de informatie over maatregelen”.
Tjalling Leenstra, arts bij de GGD in Amsterdam, hoort in zijn gesprekken met migranten dat er veel vragen zijn over de veiligheid van de vaccins en de bijwerkingen. „De meeste vragen zijn vragen die veel coronasceptici stellen: hoe kan het dat de vaccins zo snel zijn ontwikkeld? Zijn er geen risico’s voor de lange termijn?”
Soms leven er specifieke angsten in bepaalde bevolkingsgroepen. Zo was Leenstra onlangs te gast in een radioprogramma voor Surinaamse Nederlanders, waar iemand de complottheorie deelde dat bepaalde bevolkingsgroepen met vaccins uitgeroeid zouden worden.
Dit idee houdt waarschijnlijk verband met experimenten in de Verenigde Staten uit de vorige eeuw, toen een groep van honderden Afro-Amerikaanse mannen medisch werd gevolgd zonder hen te behandelen of van hun ziekte op de hoogte te brengen. „Dit soort onethische dingen is in het verleden gebeurd en werkt nu nog door”, zegt Leenstra.
Wantrouwen onder ouderen
Van de onderzochte groepen is de twijfel bij de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap het grootst. Van deze groep zegt 30 procent het vaccin zeker niet te willen en gaat maar 28 procent de inenting sowieso wél halen.
Mohamed Bouimj van Spior, zelf van Marokkaanse komaf, „herkent dit heel sterk”. De twijfel is volgens hem vaak niet religieus geïnspireerd, maar komt voort uit gebrekkige kennis en wantrouwen tegen de overheid. „Veel oudere mensen vertrouwen de politiek niet en krijgen advies van hun kinderen, die op social media helaas veel onzin lezen en dat elkaar doorsturen.”
De onderzoekers en betrokkenen zijn het over een ding eens: een landelijke overheidscampagne bereikt de migrantengroepen onvoldoende, er is een gerichte en lokale aanpak nodig. Het ministerie van Volksgezondheid stelde deze week onder meer flyers beschikbaar in verschillende talen, met eenvoudig taalgebruik. De GGD Amsterdam gaat extra informatiebijeenkomsten en meertalige spreekuren in migrantenwijken organiseren.
Volgens GGD-arts Leenstra werkt niets beter dan „het voeren van een goed gesprek”. Hij gaf zelf al meerdere keren voorlichting in Amsterdamse moskeeën. „Er was grote behoefte om vragen te stellen en sommige moskeebezoekers zeiden na afloop: nu laat ik me toch vaccineren.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data71011176-2875b5.jpg)
In Rotterdam is Bouimj bezig met het maken van filmpjes, „om de concurrentie met het nepnieuws op WhatsApp te vergroten”. Verder gaat hij met teams van verschillende nationaliteiten de straat op om mensen aan te spreken over het vaccineren. Met speciale testbussen in wijken wist Rotterdam de drempel voor bepaalde groepen om zich te laten testen op corona te verlagen. Bouimj hoopt dat de GGD ook snel met een ‘prikbus’ komt waar je zonder afspraak een vaccin kunt halen. „Wij staan te trappelen.”
Nederlanders met een migratieachtergrond zijn huiverig voor vaccin - NRC
Read More
No comments:
Post a Comment