Van de één miljoen Nederlanders die antidepressiva slikken, zijn er naar schatting 150 duizend die dat langdurig doen om terugval in een depressie te voorkomen. Toch zouden velen het gebruik ervan willen afbouwen. Nieuw onderzoek laat zien dat korte psychologische interventies als preventieve cognitieve therapie en mindfulness-based cognitieve therapie aantoonbare bescherming bieden tegen recidive, ook als patiënten het gebruik van antidepressiva geleidelijk verminderen.
Terugval voorkómen
Het gaat om onderzoek onder leiding van prof. dr. Claudi Bockting en uitgevoerd door dr. Josefien Breedvelt, beiden verbonden aan het Amsterdam UMC. Hun studie is onlangs gepubliceerd in JAMA Psychiatry. De onderzoekers vergeleken daarin het gecontinueerde gebruik van antidepressiva met het afbouwen van antidepressiva terwijl patiënten een psychologische interventie kregen die specifiek was gericht op het voorkómen van terugval. Daarvoor gebruikten ze in een meta-analyse alle individuele data van patiënten afkomstig van vier eerder gepubliceerde RCT’s (n=714). Ze vonden geen verschil in terugvalrisico tussen beide condities gedurende een follow-up van 15 maanden.
Helemaal nieuw zijn de bevindingen overigens niet; de resultaten van de meta-analyse komen grotendeels overeen met eerder onderzoek waaruit ook al bleek hoe vruchtbaar de combinatie psychotherapie met afbouw is, alleen was het in die studies slechts beperkt mogelijk om uitspraken te doen voor wie dat het beste werkt.
Gecombineerde aanpak
Dat laatste is nu duidelijker, aldus Josefien Breedvelt. Het beschermende effect van de gecombineerde aanpak blijkt niet af te hangen van bepaalde eigenschappen van patiënten, zoals de leeftijd of het aantal eerdere depressies. Breedvelt: ‘Terwijl klinische richtlijnen juist langdurig antidepressivagebruik adviseren bij hoog-risicopatiënten. Het is weliswaar inderdaad zo dat patiënten die jonger waren toen ze een eerste depressie kregen, die veel residuele symptomen hebben of pas recentelijk hersteld zijn, een groter risico lopen op terugval, maar kijk je vervolgens naar de soort interventies dan blijkt het risico op terugval niet hoger te zijn als ze hun antidepressiva afbouwen én psychotherapie krijgen of doorgaan met het gebruik van antidepressiva.’
Belangrijke kanttekening: het gaat hier steeds over mensen die redelijk goed herstellen na een depressie, terwijl eerder onderzoek uitwees dat 30 procent ‘partieel hersteld’, dus restklachten houdt. De vraag is: hoe behandel je vervolgens die mensen? ‘Bij het AMC doen we onderzoek naar de juiste aanpak. Intussen starten we komende week alvast de “HERSTEL-poli” voor deze patiëntengroep.’
Taperingstrips
In Nederland hameren ervaringsdeskundige/onderzoeker Peter Groot en hoogleraar psychiatrie Jim van Os al enige tijd op het belang van afbouwen met behulp van taperingstrips. Ze pleiten voor de toepassing en vergoeding daarvan. Tegelijkertijd is via ZonMw onlangs 1,5 miljoen euro beschikbaar gekomen voor onderzoek naar de effectiviteit van tapering, meer specifiek naar twee methodes van afbouwen: de gebruikelijke versus de langzamere afbouw – dus de tapering met kleinere doseringen over een langere methode – en wel bij paroxetine en venlafaxine. Breedvelt erkent dat het afbouwtempo een punt van aandacht is. ‘Afbouwen gebeurt inderdaad soms te snel of te abrupt. Veilig afbouwen moet langzaam en in samenspraak tussen clinicus en patiënt gebeuren.’
Clou
Ze denkt intussen wel dat de uitkomsten van de meta-analyse van invloed zullen zijn op de (inter)nationale richtlijnen over de behandeling van patiënten. Want de clou is volgens Breedvelt dat clinici en patiënten met recidiverende depressies die het gebruik van antidepressiva graag willen afbouwen, nu meer keuzes hebben: ‘Daarmee helpen onze bevindingen mee aan shared decision making’.
Bekijk hier een interview met de onderzoekers:
https://edhub.ama-assn.org/jn-learning/audio-player/18612517
lees ookAntidepressiva succesvol afbouwen met psychotherapie | medischcontact - Medisch Contact
Read More
No comments:
Post a Comment