Maandag gaan in het noorden des lands de eerste scholen weer open. In coronatijd, zonder afstand, met grotendeels ongevaccineerde kinderen – en een extra besmettelijke deltavariant. Is dat niet vragen om moeilijkheden?
De opening: écht nodig
De scholieren, de mbo’ers, de studenten: vanaf maandag gaan ze weer naar school, opleiding en collegezaal. Zónder afstand te houden, iets wat het OMT wel had geadviseerd. Met als enige extra bescherming mondkapjes buiten de klas, zo veel mogelijk ventilatie en het advies om tweewekelijks een zelftest te ondergaan. Dat terwijl nog niet iedere 18-plusser die dat wil volledig is gevaccineerd (dat is pas op 20 september het geval) en van de 12-plussers slechts een op de zes is ingeënt.
Vragen om problemen, een experiment met de kinderen als proefkonijn, vinden sommigen. Maar de schoolopening uitstellen is eigenlijk geen optie, zegt kinderarts en OMT-lid Károly Illy (Ziekenhuis Rivierenland Tiel). ‘De afgelopen periode hebben we meer zicht gekregen op de gezondheidsschade die kinderen ondervinden van de maatregelen. En die is niet mis.’
Zo is het aantal kinderen met depressie- en angstklachten verdubbeld ten opzichte van voor de pandemie, blijkt uit een vorige week verschenen analyse van 29 eerdere onderzoeken. ‘Ik zie het iedere dag in mijn spreekkamer’, zegt Illy. ‘Neerslachtigheid. Gameverslaving. Eetstoornissen.’
De kinderen: ziek door delta?
Toch gaat de schoolopening ongetwijfeld leiden tot nieuwe besmettingen. ‘Dat is all in the game’, zegt Illy. Zeker nu de besmettelijkere deltavariant rondgaat.
De grote vraag is hoe schadelijk dat precies is. Anders dan bij andere luchtwegvirussen, maakt het coronavirus kinderen over het algemeen veel minder ziek dan volwassenen, vermoedelijk omdat hun immuunsysteem het virus beter afweert, volgens net verschenen celonderzoek. Bij ongeveer de helft van de kinderen verloopt de infectie zonder noemenswaardige symptomen. Slechts eens in de 250 keer wordt de ziekte bij kinderen en tieners echt ernstig, blijkt uit de cijfers. Terwijl sterfte ‘ongelooflijk zeldzaam’ is, in de woorden van een onderzoeker.
Maar niet helemaal zeker is of dat ook opgaat voor de deltavariant. In de VS signaleren kinderartsen een toename van jonge kinderen in het ziekenhuis en op de intensive care. ‘Iedereen is een beetje nerveus of de deltavariant op de een of andere manier gevaarlijker is bij kinderen’, aldus een kinderarts uit Boston in The New York Times.
Maar de toename kan ook komen doordat kinderen, nu steeds meer volwassenen zijn ingeënt, relatief vaker besmet raken. In het Verenigd Koninkrijk, waar de deltavariant al langer rondgaat, vond men in elk geval geen ernstigere ziekte bij kinderen. En Illy zegt ‘nog geen signalen’ te hebben dat er in ons land meer jonge patiëntjes in het ziekenhuis belanden; een indruk die andere kinderartsen bevestigen.
Wat wellicht meespeelt is dat het vakantie is en er sowieso veel minder kinderen worden getest, zegt hoofdepidemioloog Susan van den Hof van het RIVM. Met zulke lage aantallen lijken er al snel patronen in de cijfers te zitten die er helemaal niet zijn, zoals een vlag allerlei kanten op lijkt te waaien als er nauwelijks wind staat.
Maar kinderen kunnen toch slepende ‘long covid’ krijgen, langdurige covid? Ook dat valt gelukkig mee, blijkt uit een net verschenen studie waarbij men ruim 1.700 kinderen met (symptomatische) corona volgde, in artsenblad The Lancet. Bij 4 procent hielden de symptomen vier weken of langer aan, bij krap 2 procent acht weken of langer. Dat zijn percentages die men ook bij andere infectieziektes ziet, aldus de onderzoekers.
Wel geldt: hoe ouder, hoe meer klachten. Een middelbare scholier of student zal dus zieker worden dan een basisscholier. Alle reden om het vaccineren van tieners serieus te nemen, vind Illy. ‘Net voor de zomer werd bekend dat 12-plussers voor vaccinatie in aanmerking komen, daarna ging iedereen met vakantie. Ik zou dus zeggen: breng dit opnieuw onder de aandacht.’
De leraren en ouders: in de vuurlinie?
Vervelend als u leraar bent: staat u straks voor een klas snotterende kinderen. Maar docenten hebben zich kunnen laten vaccineren, brengt Illy in herinnering. ‘En we weten dat dit de kans op ziekte veel kleiner maakt en de het risico op ziekenhuisopname al helemáál.’
Afgezien daarvan: kinderen blijken niet erg besmettelijk. In Salt Lake City volgden wetenschappers 700 docenten en klasgenoten die nauw contact hadden gehad met een leerling met corona. Uiteindelijk bleken er van hen maar vijf besmet geraakt, een trefkans van slechts 0,7 procent.
Soortgelijke cijfers vonden ook wetenschappers die bestudeerden hoe vaak kinderen het virus mee naar huis nemen. Zelfs vóór de vaccinatiecampagne gebeurde het zelden dat een kind het virus meenam van school en thuis de boel aanstak. Nu ouders vaak zijn gevaccineerd, zal dat nog minder gebeuren, verwacht Illy.
Een opmerkelijke uitzondering zijn overigens baby’s, dreumesen en peuters, blijkt uit een net verschenen, Canadese studie. Die steken hun gezinsleden anderhalf keer zo vaak aan als oudere kinderen. Vermoedelijk omdat peuters nu eenmaal meer knuffelcontact hebben en ‘de afstandsregels niet altijd begrijpen’, zoals een wetenschappelijk commentaar droogjes opmerkt.
De epidemie: de school als veenbrand?
Maar worden die scholen dan geen broeinesten van het virus? Plekken waar het virus zich schuilhoudt en zich stilletjes verspreidt van ongevaccineerd kinderkeeltje naar ongevaccineerd kinderkeeltje – tot het een slachtoffer vindt dat wél kwetsbaar is, zoals een kwetsbare opa of oma bij wie het vaccin niet goed is aangeslagen?
Waarschijnlijk niet. Er zijn goede aanwijzingen dat massavaccinatie van volwassenen ook de rondgang van het virus bij kinderen tegengaat. In de Braziliaanse provinciestad Serrana ging men ertoe over haast alle volwassenen inwoners te vaccineren. Een bijeffect was dat ook bij kinderen het aantal infecties kelderde. ‘Een van onze zorgen was dat de ziekte zich zou concentreren bij de kinderen. Maar dat zagen we niet’, aldus een van de onderzoekers tegen vakblad Nature.
Áls het virus zich al ergens staande houdt, lijkt het risico het grootst in gemeenschappen waar men slecht vaccineert. Zoals in de ‘bijbelgordel’ die van Zeeland tot Drenthe door Nederland loopt en waar nu en dan ook mazelenuitbraken zijn, of in achterstandswijken van de grote steden. ‘Daarom moeten we veel energie steken in gerichte voorlichting’, vindt Illy. ‘De vaccinatiebereidheid is in Nederland enorm hoog. Maar in sommige gemeenschappen is nog steeds winst te behalen.’
Kindercorona herken je zo
Wat onverminderd blijft gelden: wie verdachte symptomen heeft, moet zich laten testen en bij corona in isolatie. Lastig alleen dat corona zich bij vooral jongere kinderen openbaart ‘met eigenlijk alles wat je niet volgens het boekje verwacht’. Zoals epidemioloog en kinderarts Patricia Bruijning eens zei tegen deze krant: met hangerigheid, buikpijn, minder eetlust en diarree.
Bij kinderen zijn de meest voorkomende symptomen hoofdpijn (zo’n 60 procent) en vermoeidheid (55 procent), gevolgd door keelpijn, reuk- en smaakverlies, koorts of buikpijn, zo bleek uit een deze maand verschenen Britse studie onder ruim 1.700 kinderen. Ook zere ogen, duizeligheid en een hese stem zijn soms symptomen van de infectie.
De eerste scholen gaan weer open: lont in het kruitvat? - Volkskrant
Read More
No comments:
Post a Comment