N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Verpleeghuiszorg Bijna alle verpleeghuisbewoners zijn gevaccineerd, maar maatregelen blijven. Gaat virusbestrijding ten koste van welzijn?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data75449421-f48327.jpg)
Hoe moet het verder in verpleeghuizen? Het overgrote deel van de bewoners is gevaccineerd, het aantal uitbraken lijkt stabiel te blijven, maar toch zijn verpleeghuizen niet af van vrijheidsbeperkende maatregelen.
Sommige instellingen sluiten nog altijd de deuren voor bezoek bij een corona-uitbraak. Zoals verzorgingstehuis De Beekwal in het Gelderse Eerbeek, waar zeventien bewoners en een groep medewerkers vorige week het virus opliepen. Alle 125 (gevaccineerde) bewoners moeten op hun kamer blijven. Tot woensdag mogen ze geen bezoek ontvangen. „Om het virus niet nog verder te verspreiden”, zegt een woordvoerder van de zorginstelling.
Andere verpleeghuizen met kleinere uitbraken – op dit moment zo’n 170 in Nederland – kiezen er soms voor alleen de besmette bewoners te isoleren, of kleinere woongroepen tijdelijk af te sluiten. „Maatwerk”, noemt de branchevereniging voor ouderenzorg Actiz dat.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/01/data66267403-67257a.jpg)
Zulke maatregelen passen bij de huidige richtlijnen, zegt een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid: bij een uitbraak wordt een deel van de locatie tijdelijk afgesloten voor bezoekers. Maar is dat nog wel nodig, nu alle verpleeghuisbewoners die dat willen, zijn gevaccineerd?
Ja, zegt hoogleraar ouderengeneeskunde Cees Hertogh die als OMT-lid het kabinet adviseert. „We zitten in een onzekere fase van de pandemie. We weten nog niet hoe lang de effecten van de vaccinaties aanhouden en of we bij ouderen wel dezelfde effectiviteit mogen verwachten. Dus zullen we bij een uitbraak het bezoek moeten reguleren, zeker in organisaties met een lage vaccinatiegraad”.
Nee, zegt hoogleraar ouderengeneeskunde Marcel Olde Rikkert. „Verpleeghuisbewoners vormen een risicogroep, maar dat risico is door vaccinaties sterk verminderd. We verkeren nu in een andere situatie dan vorig jaar.”
Eenzaamheid
Olde Rikkert deed voor het Radboudumc onderzoek naar de effecten van corona-isolatie onder ouderen. Hij constateerde geen extra klachten van depressie, maar wel sterk toenemende gevoelens van eenzaamheid. Genoeg reden om volgens Olde Rikkert zeer terughoudend te zijn met restricties. „Bij deze groep kun je niet streven naar het wegnemen van al het risico. In verpleeghuizen waar ouderen hun laatste levensfase doorbrengen, moet welzijn een hogere prioriteit hebben dan zo lang mogelijk overleven.”
Hooguit moet je nadenken over maatregelen voor bewoners van wie bekend is dat zij vanwege een ziekte niet reageren op vaccins en die zelf extra beschermd willen worden, zegt Olde Rikkert.
Emeritus hoogleraar ouderengeneeskunde Joris Slaets gaat nog een stap verder. Hij noemt het „ongehoord” dat ouderen contact met dierbaren wordt ontzegd vanwege coronabestrijding. „De gemiddelde levensverwachting in verpleeghuizen is vaak minder dan een jaar. Of die mensen een paar maanden eerder of later doodgaan, is volstrekt triviaal. De vraag moet zijn: hoe gaan zij dood, niet wanneer.”
Een goed levenseinde draait volgens Slaets om het vinden van rust en vrede met dierbaren. „Dat is het belangrijkste wat er in die laatste fase van het leven overblijft. En dat contact met dierbaren zou een bestuurder van een verpleeghuis ons mogen ontzeggen, omdat anders wat meer besmettingen zouden ronddwalen die kunnen leiden tot een vroegere dood? Het is volslagen belachelijk. Deze mensen léven al in het aanschijn van de dood!”
Gaat de virusbestrijding te veel ten koste van het welzijn van ouderen in hun laatste levensfase? OMT-lid Cees Hertogh vindt het een „valse tegenstelling”. „Het is te makkelijk om te roepen: laat alle infectiepreventie maar los. En dan? Alsof het leven met een infectie zo prettig is. Toen het virus vorig jaar rondtrok in verpleeghuizen, had dat verwoestende effecten. Oók mensen die overleefden ondervonden achteruitgang in hun kwaliteit van leven”.
Nu veel verpleeghuisbewoners gevaccineerd zijn, vindt Hertogh het alsnog te vroeg om maatregelen los te laten. Bewoners lijken weliswaar minder ziek te worden, maar Hertogh wijst ook op recente internationale studies die erop duiden dat de kracht van vaccins na enkele maanden afneemt en kwetsbare ouderen mogelijk minder goed beschermen. „Maar we weten nog onvoldoende wat dat op termijn betekent.” Hertogh start daarom voor het Amsterdam UMC een onderzoek, samen met de GGD, naar de effecten van vaccinaties in verpleeghuizen. „Hopelijk biedt die studie meer houvast, waardoor we maatregelen weer anders kunnen inrichten.”
Experimenteren met maatregelen
Verpleeginstellingen zijn ondertussen zelf al aan het experimenteren met maatregelen, zegt Jan Hamers, hoogleraar Ouderenzorg aan de Universiteit Maastricht. „Ze zoeken oplossingen om uitbraken tegen te gaan, zonder de hele boel te hoeven sluiten.” Hamers volgt met een groep collega’s al ruim een jaar 76 verpleeghuizen verspreid over het land. Uit hun laatste telling, in april, bleek dat de meeste verpleeghuizen de teugels nog nauwelijks durfden te laten vieren. In vier op de tien verpleeghuizen kwamen nog geen kleinkinderen op bezoek, ook moesten bezoekers veelal nog een tijd afspreken. Mondkapjes waren verplicht, knuffelen vrijwel nergens toegestaan.
Hamers heeft de indruk dat veel verpleeghuizen sindsdien versoepelingen hebben doorgevoerd; cijfers daarover moeten nog binnenkomen. „Je hoort dat er nu verschillend wordt gereageerd. Zo worden besmette bewoners soms bij elkaar geplaatst op een afgesloten afdeling, zodat de rest bezoek kan blijven ontvangen. Dat is een betere oplossing dan een algeheel bezoekverbod.”
Wel of geen bezoek blijft in sommige verpleeghuizen een dilemma - NRC
Read More
No comments:
Post a Comment