Dit blijkt uit een grote landelijke studie onder leiding van onderzoekers van het Amsterdam UMC en bloedbank Sanquin, waarvan zaterdag de eerste resultaten bekend zijn gemaakt.
Het is wereldwijd het eerste onderzoek dat duidelijkheid geeft over die grote groep patiënten. Immunoloog en onderzoeksleider Taco Kuijpers noemt de resultaten ‘boven verwachting’. De bevindingen zijn gedeeld met minister Hugo de Jonge, die volgende week moet besluiten welke patiënten in aanmerking komen voor een derde coronaprik. Kuijpers verwacht dat slechts een klein deel van alle patiënten met een auto-immuunziekte zal worden uitgenodigd.
Vogelvrij
De onderzoeksresultaten zijn alleen al in Nederland van belang voor honderdduizenden patiënten met onder meer reuma, multiple sclerose en ontstekingsziekten van de darm. Zij gebruiken vaak medicijnen die moeten voorkomen dat hun immuunsysteem zich tegen hen keert. De vraag was of door die onderdrukte afweer het coronavaccin bij hen wel voldoende effect zou hebben. Patiënten hadden soms het gevoel vogelvrij te zijn, zegt immunoloog Marieke van Ham. ‘We kregen veel mails van mensen die uit angst voor besmetting al anderhalf jaar in hun huis opgesloten zaten.’ Om die onzekerheid weg te nemen, is besloten nu al de voorlopige studieresultaten vrij te geven. ‘We kunnen patiënten geruststellen. De meesten reageren op de vaccins net als de rest van de bevolking.’
De studie maakt duidelijk dat de respons op het vaccin niet wordt bepaald door de auto-immuunziekte maar door het type medicijn dat patiënten tegen hun ziekte gebruiken, zegt neuroloog Filip Eftimov. De meest gebruikte afweeronderdrukkende medicijnen blijken geen problemen te geven. Tot nu toe hebben de onderzoekers van drie wat minder gangbare medicijnen vastgesteld dat ze het effect van vaccinatie lijken te onderdrukken: patiënten die ermee worden behandeld maken minder goed antistoffen aan. Het gaat om de medicijnen rituximab, ocrelizumab en fingolimod, middelen die op verschillende wijze ingrijpen op de B-cellen, de fabriekjes die antistoffen maken.
Geheugencellen
Een gebrek aan antistoffen hoeft niet te betekenen dat die kleine groep helemaal onbeschermd is, benadrukt Sanquin-onderzoeker Theo Rispens. Er zijn aanwijzingen dat de coronavaccins bij die patiënten, net als bij gezonde mensen, andere geheugencellen van het immuunsysteem aan het werk zetten. Of dat klopt, wordt nu uitgezocht.
Dat Nederlandse artsen en wetenschappers snel in staat bleken om zo’n grote groep patiënten te onderzoeken, komt deels voort uit geluk, zegt Eftimov. Drie jaar geleden werd het consortium T2B opgezet met het doel de overlap tussen verschillende auto-immuunziekten te bestuderen. De specialisten die daarin samenwerken, konden tijdens de pandemie snel overschakelen op onderzoek naar het effect van vaccinatie. Daaraan doen 3.000 patiënten mee; van 1.500 zijn nu de eerste resultaten bekend.
Er kon vaart worden gemaakt doordat patiënten, op afgesproken momenten, zelf thuis bloed prikten, dat ze opstuurden naar Sanquin. Rispens: ‘Het is een enorme klus om duizenden patiënten op afstand te begeleiden. Het leek hier wel een postkantoor, met alle doosjes die werden verstuurd en weer terugkwamen.’
De komende maanden gaan de onderzoekers bekijken hoe snel patiënten hun antistoffen kwijtraken. Van Ham: ‘Bij gezonde mensen neemt na vaccinatie meestal de hoeveelheid antistoffen geleidelijk af, totdat een stabiel niveau ontstaat dat voor langere tijd beschermt. De vraag is of dat proces bij deze patiënten net zo verloopt.’ Daarnaast zal de kleine groep die een derde vaccinatie krijgt worden gevolgd om het effect in kaart te brengen.
Hoewel de meestgebruikte afweer-onderdrukkende medicijnen zijn onderzocht, is het mogelijk dat de komende tijd van meer middelen duidelijk wordt dat ze effect hebben op vaccinatie, benadrukt Eftimov. ‘Er zijn veel medicijnen tegen auto-immuunziekten en sommige patiënten gebruiken combinaties.’ De onderzoekers verwachten over een maand per medicijn(combinatie) meer informatie te kunnen geven.
Coronavaccins werken ook bij patiënt met auto-immuunziekte - Volkskrant
Read More
No comments:
Post a Comment