N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Kankerbestrijding Ook mannen kunnen ernstige vormen van kanker krijgen door HPV. Vanaf deze maandag worden daarom ook jongens ingeënt.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data81823517-2c6acd.jpg)
Ook jongens kunnen vanaf deze maandag worden ingeënt tegen het HPV-virus. Die vaccinatie was tot nu toe alleen bestemd voor meisjes, omdat ze de ontwikkeling van baarmoederhalskanker voorkomt. Maar de prik beschermt ook mannen. Gevaarlijke varianten van HPV kunnen kanker aan de mond, keel, penis, anus, vagina of schaamlippen veroorzaken.
Het RIVM heeft de leeftijd waarop kinderen de uitnodiging voor de prik krijgen verlaagd van dertien naar tien jaar. Verder worden de komende twee jaar alle twaalf- tot achttienjarigen die nog niet zijn gevaccineerd uitgenodigd voor een HPV-prik.
Nederland is laat met de invoering. De Gezondheidsraad adviseerde al in juni 2019 om HPV ook voor jongens op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. In Duitsland, België, Ierland, Luxemburg, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk worden al langer ook jongens gevaccineerd tegen HPV. In Australië al sinds 2013, in de Verenigde Staten sinds 2011.
„De coronapandemie heeft het opstarten van de campagne vertraagd”, zegt Jeanne-Marie Hament, jeugdarts en programmamanager HPV bij het RIVM. „We zijn er dus vrij laat mee. We realiseren ons dat er veel vaccinatiebeslissingen op ouders afkomen in deze coronatijd. Maar we vonden het medisch niet meer verantwoord om er nog langer mee te wachten. Mensen melden zich met vormen van kanker in een voorstadium, terwijl dat voorkomen had kunnen worden.”
Tussen 2000 en 2019 is het aantal mensen dat een van de kankervarianten kreeg licht gestegen, evenals het aantal dat eraan overleed.
‘Vaccin beschermt tien jaar’
Het humaan papillomavirus (HPV) wordt overgedragen tijdens seks. Het is vooral bekend vanwege baarmoederhalskanker, de ziekte die het virus het vaakst veroorzaakt. Jaarlijks krijgen ongeveer achthonderd vrouwen deze vorm van kanker door besmetting met HPV. Nog eens driehonderd vrouwen krijgen jaarlijks een andere vorm van kanker die aan het virus is gerelateerd, net als bijna vierhonderd mannen. Daarvan kan zo’n 80 procent worden voorkomen met de HPV-vaccinatie, stelt het RIVM.
Het gaat daarbij om ingrijpende vormen van kanker. Als een man door HPV een tumor op zijn penis krijgt, moet een arts de penis geheel of gedeeltelijk weghalen.
Het RIVM kiest er nu voor de leeftijd waarop het vaccin wordt gegeven te verlagen naar tien jaar. „We weten nu dat het vaccin minstens tien jaar beschermt, dus we kunnen eerder beginnen”, zegt Hament.
„Op die leeftijd zijn kinderen zeker nog niet in aanraking geweest met het virus en beschermt het vaccin het best tegen een besmetting. Vergeet niet dat je het niet alleen door geslachtsgemeenschap aan elkaar kunt doorgegeven, maar ook via de handen en mond. Het werkt het beste als kinderen gevaccineerd worden voordat ze elkaar seksueel gaan ontdekken.”
Daarnaast is het handig dat ouders en kinderen rond het tiende jaar er nog aan gewend zijn inentingen te krijgen, omdat er op negenjarige leeftijd ook nog prikken worden gegeven tegen de ziektes difterie, tetanus, polio, bof, mazelen en rodehond. Dat vergroot de kans dat ze deze ook komen halen, zegt Hament.
Acht op de tien mensen raakt op een zeker moment besmet met HPV. Vaak ruimt het afweersysteem het virus gewoon op, maar soms niet. Door sommige varianten van het virus kan dan tien tot vijftien jaar later baarmoederhalskanker ontstaan of een van de andere vormen van kanker.
In Nederland wordt de prik sinds eind 2009 aangeboden en zijn nu 800.000 meisjes volledig gevaccineerd. Inmiddels komt 68 procent van de meisjes boven de dertien jaar de prik halen. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat de HPV-vaccinatie voor 80 tot 95 procent beschermt tegen een langdurige infectie met HPV, type 16 en type 18. Uit Brits en Zweeds onderzoek blijkt dat een inenting tegen HPV tot 88 procent bescherming biedt tegen baarmoederhalskanker.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/wp-content/blogs.dir/114/files/2019/01/hertzberger-rosanne-2-online-artikel.png)
De vaccins zijn gericht tegen HPV-typen 16 en 18, die samen ongeveer 70 procent van alle baarmoederhalskankers veroorzaken en een groot deel van de andere HPV-gerelateerde kankers. In Nederland wordt het vaccin Cervarix gebruikt. Dat bevat virusachtige deeltjes met een stukje eiwit van zowel type 16 als van type 18 van het HPV.
De populariteit van de HPV-prik was niet erg groot toen de campagne voor meisjes in 2009 begon. Hament is niet bang dat er opnieuw weinig animo zal zijn. „Vooronderzoek liet zien dat de helft van de tieners tussen twaalf en achttien, die we hadden uitgelegd waar de prik tegen beschermt, zich zou laten vaccineren.”
Vermoeidheidssyndroom
Tijdens de campagne voor meisjes kwam naar voren dat ze bang waren dat het chronisch vermoeidheidssyndroom een gevolg kon zijn van de vaccinatie. „Ons onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat evenveel ongevaccineerde als gevaccineerde meisjes die klachten krijgen, en ze dus niet samenhangen met de vaccinatie”, aldus Hament.
Een andere vrees, die ook speelt bij de coronavaccins, is dat het vaccin de vruchtbaarheid zou aantasten. „Daar is onderzoek naar gedaan, en het HPV-vaccin had geen effect op de vruchtbaarheid. De ziekten waartegen het beschermt juist wel. Voorstadia van baarmoederhalskanker of peniskanker, en natuurlijk ook de behandeling van kankers, kunnen tot gevolg hebben dat de vruchtbaarheid wordt aangetast.”
Correctie (14-2-2022): In het fotobijschrift van dit artikel stond eerder dat HPV ook meningokokken kan veroorzaken. Dit klopt niet en is geschrapt.
HPV-prik: vanaf vandaag ook de jongens - NRC
Read More
No comments:
Post a Comment