N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Corona Twee nieuwe varianten van de corona-Omikron-variant zijn nóg besmettelijker. De groeiende piek in Zuid-Afrika baart daarom zorgen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data85323165-513e01.jpg)
In Zuid-Afrika is er sinds twee weken een snelle stijging van het aantal besmettingen met twee nieuwe subtypes van de Omikron-variant van het coronavirus. Het gaat om types BA.4 en BA.5. Ze lijken te ontsnappen aan de afweer tegen het eerdere subtype dat in Zuid-Afrika rondging (BA.1). Virologen hielden de varianten al wekenlang nauwlettend in de gaten, maar tot voor kort was er geen reden om alarm te slaan. De infecties in Zuid-Afrika leidden tot voor kort niet tot een toename in ziekenhuisopnames of sterfgevallen door Covid-19. Maar sinds een week nemen de ziekenhuisopnames in sommige Zuid-Afrikaanse provincies weer toe, meldt de bioinformaticus Tulio de Oliveira, directeur van het Centre of Epidemic Response and Innovation van de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika. Het aantal geregistreerde besmettingen in Zuid-Afrika is nu weer even hoog als begin december, vlak voor de vierde golf.
Duidelijk voordeel
„Alarm is een groot woord, maar deze subvarianten hebben duidelijk een of ander voordeel”, zegt viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC. „Het lijkt erop dat ze in Zuid-Afrika voor een nieuwe golf gaan zorgen.”
Sinds de Omikronvariant van het coronavirus werd ontdekt in Zuid-Afrika, op 26 november, verdrong die alle andere wereldwijd. Omikron is veel besmettelijker dan eerdere varianten en ontsnapt deels aan eerder opgebouwde afweer. Er bestonden aanvankelijk drie subtypes, BA.1, 2 en 3.
In Zuid-Afrika heeft naar schatting zeker 90 procent van de bevolking immuniteit opgebouwd tegen het coronavirus – een deel door vaccinatie maar veruit de meeste mensen door een eerdere infectie. Maar na drie maanden neemt de kracht van die afweer af – niet toevallig begon de verspreiding van de nieuwe subtypes ongeveer vier maanden na het begin van de vierde golf in Zuid-Afrika, die vooral door BA.1 werd veroorzaakt.
Ontduiken van afweer
Doordat de nieuwe subtypes BA.4 en BA.5 door nieuwe mutaties ook nog eens de afweer lijken te ontduiken, krijgen ze nu snel voet aan de grond in Zuid-Afrika. Het zal per land of regio verschillen hoe ernstig BA.4 en BA.5 uitpakken, afhankelijk van hoe de afweer ter plekke is opgebouwd, denkt De Oliveira.
Wetenschappers proberen zo snel mogelijk uit te zoeken in hoeverre deze nieuwe subtypes ontsnappen aan de afweer, en of ze ziekmakender zijn dan de eerdere Omikron-subtypes. De eerste gegevens over de afweer publiceerde de Zuid-Afrikaanse viroloog Alex Sigal deze week in een preprint. Daaruit rijst het beeld dat de virus-neutraliserende antistoffen die (ongevaccineerde) mensen na een infectie met BA.1 hebben, ruim zeven keer minder goed werken tegen BA.4 en BA.5. De antistoffen van mensen die wel gevaccineerd waren (met Pfizer of Janssen) en daar bovenop een infectie met BA.1 kregen, hielden beter stand: die werkten drie keer minder goed.
Over hoe ziekmakend de nieuwe subtypes BA.4 en BA.5 zijn tasten onderzoekers nog in het duister. „De eerste subtypes van Omikron waren duidelijk milder dan voorgaande varianten, Alfa, Beta en Delta”, zegt Koopmans. „Het is nog niet duidelijk of deze nieuwe subtypes vergelijkbaar zijn met die eerste Omikron, of met Alfa of Delta. Die vraag wordt ook steeds moeilijker te beantwoorden, omdat in ieder land de rondgaande varianten en de opbouw van de afweer weer anders is.”
Twintig landen
In meer dan twintig landen zijn kleine aantallen van deze subtypes BA.4 en BA.5 inmiddels al opgepikt, waaronder Australië, de Verenigde Staten, China, Israël, Oostenrijk, België, Duitsland, Frankrijk, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. In Nederland zijn ze nog niet aangetroffen in de wekelijkse steekproeven bij huisartsen en teststraten, BA.5 is begin april een keer aangetroffen in een ander onderzoek. In ons land ging BA.1 in december en januari voornamelijk rond, sinds half februari is het subtype BA.2 dominant.
We moeten afwachten wat BA.4 en BA.5 gaan betekenen in Europa, en in Nederland, zegt Koopmans. „Het is te vroeg om daar uitspraken over te doen.”
Naar de bron van de nieuwe subtypes is het nog gissen. „Ze zijn niet uit de eerdere Omikron-subtypes ontstaan, maar lijken allemaal uit dezelfde bron te zijn ontstaan. Dat kan bijvoorbeeld iemand zijn met een slechte afweer, die daardoor het virus lang bij zich draagt, of een bepaalde diersoort”, aldus Koopmans.
Never a dull moment, zegt Koopmans. „Maar het onderstreept opnieuw dat we echt langetermijnplannen moeten hebben. Wij hebben het testen en surveilleren net afgeschaald, dat is niet verstandig. Ik wil er ook dolgraag van af, maar dit virus blijft doorgaan.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data80787477-d42fb5.jpg)
Groeiende onrust over nieuwe Omikronpiek in Zuid-Afrika - NRC
Read More
No comments:
Post a Comment