Als je in een grote stad woont kun je misschien niet altijd terecht bij een groot meer dat officieel als zwemplek is aangemerkt. Dan eindig je al gauw bij een gracht of sloot in de buurt om tóch afkoeling te vinden op warme dagen. Alleen gaat het dan vaak om wildzwemplekken. In andere woorden: een plek met water dat niet officieel als zwemwater bedoeld is en waar dus de waterkwaliteit ook niet in de gaten wordt gehouden.
En dat brengt gevaren met zich mee, zowel fysieke risico's als mogelijke gezondheidsproblemen. "Denk bijvoorbeeld aan aangevaren worden door boten, sterke stromingen of troebel water", zegt Suzanne van der Meulen van kennisinstituut Deltares. Zij deed onderzoek naar de kwaliteit van wildzwemwater.
Troebel water klinkt misschien niet meteen heel spannend, maar daardoor kan je de bodem vaak niet zien en weet je dus ook niet of er gevaarlijke dingen liggen waar je je aan kan verwonden. Zulk troebel water komt in 85 procent van de 32 onderzochte wildzwemplekken voor. Daarnaast is bij 91 procent kans op een aanvaring door een boot.
Gezondheidsrisico's
En ook wat de gezondheid betreft is zwemmen in wildzwemplekken niet altijd een goed idee. Er zijn weinig metingen op wildzwemplekken gedaan naar ziekteverwekkers, maar uit de beperkte gegevens die er zijn blijkt dat op een deel van de wildzwemplekken verhoogde concentraties van de E. colie bacterie zijn aangetroffen. Dit wijst erop dat er poep in het water zit en die ontlasting kan ziekteverwekkers als virussen bevatten.
"Dat kan veroorzaakt worden door overstort van rioolwater, hondenpoep of poep van mensen in het water", legt Van der Meulen van Deltares uit. Zeker de eerste dagen na een hevige bui is het niet slim om in een sloot of gracht te springen. "Dan kunnen er overstorten zijn geweest."
Onderzoek waterkwaliteit
Dat de waterkwaliteit in Nederland slecht is, blijkt uit onderzoek van onder meer kennisinstituut Deltares. Dat betekent niet meteen dat het water schadelijk is voor de mens, maar op ecologisch niveau is het onder de norm. In de toekomst krijgen we waarschijnlijk wel meer te maken met onder meer bacteriën, virussen en larven van parasieten in het water, die gezondheidsrisico's voor zwemmers met zich meebrengen.
Toch neemt de vraag naar zwemplekken toe. Dat komt onder meer door een combinatie van bevolkingsgroei, de herontwikkeling van industriële (haven)gebieden in woonwijken en culturele hotspots, hogere temperaturen door klimaatverandering en lokale verbeteringen in waterkwaliteit, legt Van der Meulen uit.
Droogte en intensief gebruik
De slechte waterkwaliteit - die niet automatisch slecht is voor onze gezondheid, maar wel effect kan hebben - heeft verschillende oorzaken. Michelle van Vliet, universitair hoofddocent fysische geografie aan de Universiteit Utrecht legt uit: "We zijn een dichtbevolkt land en gaan intensief met ons land en water om. Bijvoorbeeld de landbouw, industrie, het stedelijke gebied en verkeer zorgen voor verontreiniging die direct of via ons land in het water terechtkomt."
Ook droogte speelt daarbij een rol. "Er is minder water beschikbaar om verontreiniging te verdunnen", zegt Van Vliet. Daardoor gaat de concentratie van verontreinigingen in het water omhoog als er nog even veel geloosd wordt. Ze plaatst daarbij wel een kanttekening: sommige stoffen worden juist door hoge temperaturen sneller afgebroken. "Maar in veel gevallen zien we dat de waterkwaliteit slechter wordt tijdens droge periodes en hittegolven."
Stijgende temperaturen
Door klimaatverandering gaat de kwaliteit van het water achteruit. En dat is van invloed op wildzwemplekken. De overstort van het riool bijvoorbeeld, wordt erger als het vaker en harder regent. "Daarmee stijgt de kans op ziekteverwekkers in het water", zegt Van der Meulen.
Daarnaast zorgen de stijgende temperaturen – zoals in deze week – voor meer larven van parasieten in het water. Daar kan je zwemmersjeuk (jeuk en bultjes op de huid) van krijgen.
Ook komt er meer blauwalg in het water door de hogere temperaturen. Sommige blauwalgen produceren gifstoffen, zorgen voor vissterfte en kunnen een behoorlijke stank veroorzaken. Grote aanwezigheid van blauwalgen wijst er ook op dat de waterkwaliteit niet goed is.
Er zijn methodes om het water te verbeteren. Zo raadt Van der Meulen aan om vaartuigen en zwemmers te scheiden, bijvoorbeeld met een ballenlijn. Daarnaast is het goed om regelmatig water te controleren op objecten als fietsen op de bodem. Ook kan het helpen om de doorstroming van het water te verhogen en bronnen van verontreiniging met ontlasting weg te nemen.
De risico's op een rij:
- Op de meeste door Deltares onderzochte plekken is er risico op een aanvaring door kleine of grote boten.
- Vaak is het water troebel, waardoor niet alle gevaren onder water zichtbaar zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan fietswrakken.
- Op sommige plekken, zoals rivieren, is mogelijk sprake van een gevaarlijke stroming.
- Op sommige locaties kan de E. coli bacterie voorkomen, wat duidt op verontreiniging met poep.
- Bij een klein aantal van de onderzochte plekken komt soms blauwalg voor.
Mocht je met het warme weer tóch in een sloot of gracht willen springen, let er dan op dat je niet tussen boten of andere vaartuigen gaat zwemmen. Ook moet je voorzichtig het water betreden, omdat je niet kan zien wat zich onder het water bevindt. Verder moet je voorkomen dat je water binnenkrijgt en na afloop moet je douchen.
Je kan online kijken waar je veilig en schoon kan zwemmen, dat is volgens Deltares de veiligste optie.
Lekker afkoelen in een sloot of gracht? Houd rekening met poepwater en gevaarlijke stromingen - RTL Boulevard
Read More
No comments:
Post a Comment